Met het project 'De Klimaathoeders van de Kempen' willen KU Leuven Campus Geel, Thomas More Kempen, Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete, Hooibeekhoeve, Boerenbond, Het Bolhuis, VLM Regio Oost en het Departement Landbouw en Visserij, de klimaatkansen voor graslanden in de Kempen bekend maken bij de landbouwsector, natuursector, studenten, het beleid en de toeristische sector. Zowel de landbouw- als de natuursector spelen een belangrijke rol binnen het klimaatverhaal. In de Kempen, waar graslanden een belangrijk deel uitmaken van het landschap, liggen er nog veel kansen. Innovatieve technologieën voor graslanden en precisiebegrazing brengen nieuwe opportuniteiten voor koolstofopslag en bodemgezondheid, maar zijn nog onvoldoende vertaald naar de praktijk voor (de zandgronden van) de Kempen. We willen deze
bodemeigenschappen in kaart brengen, kwantificeren en communiceren naar de sectoren met de finaliteit om veetelers en landschapsbeheerders in staat te stellen hun graslanden duurzaam te beheren. We willen veetelers bewust maken van de mogelijkheden tot koolstofopslag in de bodem en de voordelen voor bodemvocht. We willen ze bovendien een stem geven in het klimaatverhaal en toegang geven tot extra voordelen uit klimaatinitiatieven. Ook willen we studenten en professionals mee engageren voor duurzame oplossingen voor het platteland. En, last but not least, willen we de positieve mogelijkheden van grasland en begrazing in de Kempen zichtbaar maken voor burger en recreanten.
Via het project "Klimaathoeders van de Kempen" wordt de kennis rond de impact van klimaatacties in de Kempische graslanden opgebouwd en aantoonbaar gemaakt.
- Nieuwe (gasanalyse) technologie voor het bepalen van koolstofopslag en bodemgezondheid (waaronder bodemvocht) in Kempische graslanden wordt inzetbaar en wordt erkend als een belangrijke innovatie door de natuursector, de landbouwsector, het beleid en privéklimaatinitiatieven.
Resultaten:
Landbouwers hebben een alternatief voor de klassieke koolstofstock-metingen die nu in projecten gebruikt worden. Met deze methode is het vaak niet mogelijk om binnen de korte loopduur van een project of proef de impact op de bodemkoolstof te bepalen. Er is een meetfaciliteit in de Kempen die nieuwe technologie kan aanwenden, die veranderingen op korte termijn kan detecteren en die experimenten kan opzetten specifiek voor de Kempense context.
- Het project bouwt een netwerk uit van meetpunten in graslanden in minimaal 4 gemeenten.
Resultaten:
Deelnemende bedrijven en organisaties krijgen een beter inzicht in de impact van hun beheerkeuzes of hun bedrijfsvoering.
- Het project brengt in kaart hoe het met de bodemvruchtbaarheid gesteld is en hoeveel koolstof er opgeslagen wordt in uiteenlopende Kempische graslanden.
Resultaten:
De impact van de volgende beheertechnieken op bodemkoolstof, bodemvocht en de bodemvruchtbaarheid worden onderzocht: gemaaid/beweid grasland, verschillende bemestingsstrategiën, verschillende maaifrequenties, effect grasmengsel (grassoorten, klaver, kruiden, en begrazingsbeheer.
- Het project toont een positieve impact van het beheer van maaiweides of gericht graasbeheer met virtuele afrastering op het klimaat door verhoogde koolstofopslag in de bodem, verhoogde waterbuffering en een verlaagde emissie van CO2, CH4 en N2O.
Resultaten:
Het project toont aan dat graslandbeheer een belangrijke tool kan zijn om de milieu-impact van
veeteelt te verbeteren en om graslanden klimaatrobuust in te richten.
De klimaatkansen voor graslanden in de Kempen worden bekend gemaakt bij de landbouwsector, natuursector, studenten, beleid en de toeristische sector.
- Het project faciliteert en verbetert de samenwerking tussen kennisinstellingen en stakeholders door hen samen te brengen in een kennisnetwerk.
Resultaten:
Geïnteresseerde landbouwers en natuurbeheerders werken intenser samen met kennisinstellingen, zodat ze over betere gegevens beschikken voor de keuzes die ze maken voor hun bedrijf of de terreinen die ze beheren. Kennisinstellingen zijn dan weer beter op de hoogte van de informatie die de stakeholders nodig hebben en hoe die het best kan worden aangeboden.
Landbouwers en natuurbeheerders worden ondersteund in het maken van beslissingen rond het beheer van hun graslanden met het oog op koolstofopslag en bodemgezondheid, via een overzichtelijke praktijkgids aan mogelijke acties en hun verwachte impactcategorie.
- Het project identificeert in dialoog met de actoren locaties met potentieel voor verschillende acties
Resultaten
Vier voorbeelden van hoe bedrijven met de koolstofcyclus aan de slag kunnen, worden uitgewerkt
aan de hand van contacten met bedrijven.
- Opties om klimaatmaatregelen te vermarkten worden verkend.
Resultaten:
We bekijken hoe landbouwers naar buiten kunnen komen met hun toegepaste klimaatmaatregelen. Opties tot vermarkten via compensaties van koolstof-uitstoot worden verkend. Ook wordt bekeken hoe aantoonbare klimaatmaatregelen kunnen worden ingezet als troef in de korte-keten-verkoop.
- Het project vergroot de kennis van landbouwers over hun klimaatimpact. Landbouwers en terreinbeheerders worden bekend gemaakt (en gesensibiliseerd) met de beheersverschillen en het belang van grasland en de beheersvormen voor koolstofopbouw, vanuit informatie uit de literatuur alsook eigen metingen.
Resultaten:
Landbouwers en terreinbeheerders kunnen de impact van hun acties staven met cijfers en communiceren aan donors, investeerders of klanten. Kempische Landbouwers kunnen communiceren over de positieve gevolgen van hun acties op hun klimaatimpact.
- De kennis over koolstofopslag in graslanden wordt verbreed bij het brede publiek.
Resultaten:
De kennis over koolstofopslag in graslanden wordt gecommuniceerd naar het brede publiek via allerlei communicatie-acties. Er wordt gewerkt aan bewustwording van de burger over het typische Kempisch landschap.
- Er wordt een beleidsnota uitgewerkt waarin de verbeterpunten van het huidig beleid worden aangehaald, specifiek gericht op grasland.
Resultaten:
Het beleid kan aangepast worden waardoor het werken aan koolstofopbouw en bodemgezondheid
verder gestimuleerd wordt.
- Er wordt financiering gezocht voor nieuwe initiatieven waarbij grasland beheerd wordt met een driedubbel doel: productie, koolstofopslag en biodiversiteit.
Resultaten:
Nieuwe projecten vloeien voort uit deze eerste piloot.
Herselt, Zandhoven, Olen, Herenthout, Grobbendonk, Vorselaar, Lille, Laakdal, Geel, Meerhout en Kasterlee