DIVERSI-PEUL - Waardeketens met lokaal geproduceerde peulvruchten ondersteunen de agrobiodiversiteit

Via dit LEADER-project willen we nieuwe kansen creëren voor landbouwers om met peulvruchten een verdienmodel te bouwen op hun bedrijf en op die manier bij te dragen aan de agrobiodiversiteit in de regio. Ondanks het potentieel die peulvruchten hebben om bij te dragen aan een de omgeving (verbetering bodemkwaliteit, versterking agrobiodiversiteit, minder stikstofbehoefte, mooie bloeifase, …) ervaren landbouwers nog heel wat drempels om ermee aan de slag te gaan. Er blijkt nog onvoldoende kennis over deze gewassen en de mogelijke teeltopbrengsten, maar er het is vooral ook het ontbreken van een lokale afzet tegen een rendabele prijs dat de landbouwers ervan weerhoudt om voor deze gewassen te kiezen. 
Het idee om peulvruchten te verwerken in de hoeveslagerij biedt op dit moment perspectief omdat het aanbod van lokaal geproduceerde peulvruchten nog niet groot genoeg is om naar grote voedingsbedrijven te stappen en omdat de productiekost hoger ligt dan de peulvruchten die geïmporteerd worden. Door in eerste instantie zelf te kijken naar mogelijkheden voor verwerking, is het de bedoeling om regionaal het areaal van peulvruchten te doen toenemen op een manier dat geen grote risico’s inhoudt voor de landbouwer. 
Het idee om lokaal geproduceerde peulvruchten in de hoeveslagerij te gaan verwerken, ontstond bij de Zwalmbeekhoeve nadat ze deelnamen aan een ‘Dinner Hack’ georganiseerd door Generation Food. Deze interactieve workshop, georganiseerd in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen en gelinkt aan het project Water-Land-Schap 2.0, ging door in de Kaaihoeve. De Zwalmbeekhoeve daagde daar andere spelers uit de voedingsketen uit om nieuwe waardeketens te bedenken met lokale peulvruchten. Het idee van een ‘duo-burger’, die zowel samengesteld is uit vlees als uit peulvruchten, werd er genomineerd als ‘meest realistisch’ en tegelijk ‘meest impactvol’. Dit willen we nu realiseren met enkele landbouwers uit de regio, waaronder landbouwer Thomas Truyen.
Binnen dit LEADER-project brengen we de nodige expertise samen om drempels rond productie, verwerking en regionale ketenvorming weg te werken door:

1. Kennis op te bouwen rond diverse peulgewassen in de regio. Dit doen we door:
   - organisatie van een infovergadering voor landbouwers over peulvruchten en de mogelijkheden op het bedrijf en de bijdrage aan de agrobiodiversiteit,
   - aanleg van een demoveld (2 opeenvolgende jaren) die verschillende soorten en rassen van peulvruchten demonstreert,
   - advisering en begeleiding van landbouwers in verband met de integratie van peulvruchten in de vruchtwisseling.
2. Expertise te brengen naar de regio over de verwerking van peulvruchten in de hoeveslagerij. Dit doen we door:
   - organisatie van workshops voor hoeveslagers over de verwerkingsmogelijkheden van peulvruchten (verschillende types erwten/bonen, (voor)behandelingswijzen, verhoudingen, kruiden, …),
   - ondersteuning van hoeveslagers om een nieuw hoeveproduct te ontwikkelen dat deels gebaseerd is op vlees en deels op peulvruchten, onder andere via een consumententest en houdbaarheidstesten.
3. Nieuwe samenwerkingen te faciliteren tussen landbouwers die peulgewassen willen telen en/of verwerken en hen begeleiden met expertise rond samenwerkingsverbanden. Dit doen we door:
   - organisatie van een lerend netwerk met 6-8 landbouwers die de schouders willen zetten onder een concrete realisatie van een nieuw lokaal hoeveproduct op basis van lokale peulvruchten.
   - betrekken van experten die kennis delen over kostprijsberekening, gewaskeuze, voedselveiligheid, marketing/communicatie naar consumenten en concrete handvaten om te komen tot een succesvolle samenwerking.
   - organisatie van bijeenkomsten op inspirerende locaties waar de landbouwers elkaar beter kunnen leren kennen en de basis kan gelegd worden voor nieuwe samenwerkingsverbanden.