Duurzaam beheer landschappelijke hagen Vlaams-Brabant

Dit project is een impuls voor het herstel en duurzaam behoud van het Vlaams-Brabantse landschap. We spelen in op een aanwezige behoefte met betrekking tot landschapszorg en zullen een oplossing aanreiken voor de ontbrekende schakels in het duurzaam landschapsonderhoud van landschappelijke hagen het Vlaams-Brabantse cultuurlandschap. Het project biedt ook een oplossing voor het gevaar van bacterievuur in de fruitteelt.

Behoefte aan behoud en herstel van het agrarische cultuurlandschap Hagen zijn in grote delen eeuwenlang onderdeel van het typische agrarische cultuurlandschap van (vooral het zuiden van) de provincie Vlaams-Brabant. Ze horen thuis in een rijtje landschapselementen die naast de agrarische activiteiten dat landschap bepalen : holle wegen, hagen en houtkanten, poelen, solitaire bomen. Samen vormen ze cultuurhistorische landschappen die een groot stuk van de streekeigenheid van bij voorbeeld het Hageland vormen. In dit cultuurlandschap zijn landschappelijke hagen de laatste decennia sterk in de verdrukking gekomen. Niet alleen was het snoeien van die hagen behoorlijk tijdrovend. Vele hagen verdwenen ook onder druk van groter wordende landbouwpercelen. We stellen vast dat essentiële elementen uit ons cultuurlandschap in Vlaams-Brabant onder druk staan. Vandaag hebben de meeste Kleine LandschapsElementen zoals hagen, houtkanten, holle wegen, … (bijna alleen nog) een ecologische, esthetische en belevingswaarde (toeristische attractiviteit van de regio) maar dit blijkt onvoldoende te zijn voor een duurzaam behoud. Een goed beheer zal bijdragen tot het behoud en herstel van het agrarische cultuurlandschap.

Behoefte aan een efficiënt onderhoud en beheer van het landschap. Het efficiënt en betaalbaar onderhoud van landelijke hagen is een groot probleem. Dit beheer gebeurt dikwijls onregelmatig, semi-manueel, of niet met het optimale materieel (vb: klepelmaaier). Door een efficiënt en betaalbaar onderhoud aan te bieden zullen landschappelijke hagen eenvoudig kunnen onderhouden worden en zal de drempel voor de aanplant van hagen kleiner worden. Zeker door de combinatie van VLIF-steun voor de aanplant en het afsluiten van beheerovereenkomsten met de Vlaamse Landmaatschappij wordt het planten van hagen zeer aantrekkelijk.

De investering die we in dit project doen zal aan de hoger omschreven problemen een oplossing bieden via een specifiek voor dit doel gebouwde combinatie : een tractor/machinedrager uitgerust met een heggeslagmaaier op arm en bladblazer.

Behoefte aan draagvlakverhoging voor landschapsbeheer door landbouwers. De ontwikkeling van de fruitteelt als belangrijke landbouwsector in Vlaams-Brabant bracht ook de problematiek van het bacterievuur scherp naar voor. Meidoornhagen, één van de typische landschappelijke hagen, kunnen gemakkelijk drager èn verspreider van de bacterie die deze ziekte veroorzaakt zijn. Het hoeft niet gezegd dat dit voor de fruitteelt een grote bedreiging vormt. Wil men dus, in het kader van herstel en conservering van het cultuurlandschap, hagen behouden en opnieuw aanplanten, dient men tevens een oplossing voor de bacterievuurproblematiek vinden. Ervaring uit het verleden leert dat een nauwgezet en regelmatig onderhoud van meidoornhagen bacterievuur in bedwang kan houden. Een adequate onderhoudsmethode voor die hagen zal dit probleem mee oplossen en zo mede voor het nodige draagvlak voor landschappelijke hagen en heggen bij landbouwers verhogen.

Door landbouwers in te zetten voor het werken met de Hagendorser en het coördineren van de scheeractiviteiten zorgen we voor extra tewerkstelling en diversificatie van de landbouw. Zo draagt de landbouw ook bij aan het herstel en behoud van het typische plattelandslandschap.

De te verwachten resultaten van het project zijn het creëren van een landschappelijke meerwaarde: Kleine LandschapsElementen zoals hagen zijn karakteristiek voor het Vlaams-Brabantse cultuurlandschap. De hagendorser zal een aantrekkelijk en betaalbaar alternatief aanbieden voor het regulier onderhoud van landelijke hagen. Goed onderhouden meidoornhagen zorgen dan weer voor draagvlak binnen de landbouwsector voor het herstel van een cultuurlandschap en het beheersen van bacterievuur. De inzet van landbouwers zorgt naast draagvlakverhoging voor diversificatie en tewerkstelling binnen landbouw. Tenslotte creëren we een ecologische meerwaarde : landschap als drager voor biodiversiteit.