Duurzaam investeren in samenwerkingen met collega's in de wijnbouw

Programmaperiode
Projecten GLB Strategisch Plan (programmaperiode 2023 - 2027) en Europese projecten
Maatregel
LEADER - reguliere projecten
Thema
Innovatieve en duurzame lokale landbouwproductie en -afzet, en valorisatie van biomassaresten
Provincie
West-Vlaanderen
Lokale Actiegroep
Westhoek
Beginjaar
2024
Projectkost
€100.000,00
Promotor
WIJNGOED MONTEBERG
Periode
-
Situering

Wij zijn Wijngoed Monteberg en Vindima. Mijn vader (Jean Pierre Six) is de founder van de wijnbouw in Heuvelland en plantte in 1996 de eerste wijnstokken op de flanken van de Monteberg. Hij heeft toen de keuze gemaakt om verschillende variëteiten aan te planten in kleine aantallen, op zoek naar de goede variëteiten die op ons terroir succesvol zouden kunnen afrijpen om een goede wijn te maken. Intussen zijn mijn zus (Katrien) en ik (Edward) in het bedrijf gestapt en hebben we de wijnbouw tot een commercieel bedrijf kunnen uitbouwen mede dankzij het onderzoek van mijn vader in de begin jaren. 
Toen al was het me duidelijk dat kennis delen heel belangrijk is en we staan er ook voor bekend dit ook uit te dragen, mede door het toelaten van tal van stagairs over de laatste tien jaar bij wie we ook zien dat sommige succesvol van start gegaan zijn. 
Kennis delen is 1 iets maar het delen van infrastructuur en machines leek ons ook heel interessant en vooral Duurzaam en uit deze gedachte zijn ook al verschillende samenwerkingen ontstaan de laatste jaren. We ervaren dat de wijnbouw in België boomt en we zijn meer en meer gevraagd om onze expertise te delen. Dit op verschillende manieren maar vooral betreft het wijn vinifiëren de laatste jaren. Velen willen een wijngaard aanplanten, waarin we hen ook ondersteunen alsook in het onderhoud ervan, maar dan willen ze een beroep doen op ons om HUN wijn te maken. Anderen willen een wijngaard aanplanten op hun grond om dan de oogst te verkopen.  Nog iemand anders heeft zijn eigen wijngaard maar wil gebruik maken van onze infrastructuur om er deels zelf zijn wijn te kunnen vinifiëren. Intussen hebben we 13 partnerships opgestart. Reeds geruime tijd maken we voor het Domein Oosterluys hun wijn, het domein Goeberg kwam er bij, Roonenbergh deed hier zijn stage en maakt intussen zijn wijn in onze ruimte, Thierry Dehu is een collega waarmee we ook al meer dan 10 jaar mee samenwerken. Domein Reutelvallei startte in 2021 met hun eerste aanplant en ook voor hen maakten we reeds een eerste cuvé, met naast hun domein Resto De Merlijn met een aanplant in hun tuin met wie we bij ons hun wijn maken. Notelaerengoed is sinds 2023 ook een Monteberg partner voor wie we wijn maken. Intussen hebben Bart Boerave, Bernard Lermytte, Sadim en Jean Pol aangeplant en verwachten we dit jaar en de komende jaren hun eerste oogsten. Nieuwe partners dit jaar zijn Jonas Mylle en Andy Lombaert.

Het grootste deel van onze wijngaarden zijn gesitueerd in een natuurgebied waardoor we ervaring hebben met duurzaam werken. Zo hebben we de laatste 10 jaar  geïnvesteerd in mechanisch onkruid verwerken en ecologisch behandelen. Zo zijn er reeds verschillende samenwerkingen ontstaan waarbij ervaringen en machines gedeeld worden. Hierop willen we verder inzetten. Echter ontbreekt het ons aan tijd om aan alle samenwerkingen te beantwoorden en is het financieel niet haalbaar om extra mensen aan te werven daar de werkdruk steeds geconcentreerd is in periodes. Er is een steeds grotere vraag van collega’s om als partners samen te werken (zie lijst partners) en om hieraan te kunnen beantwoorden zijn we genoodzaakt te investeren in automatisering om voor iedereen alles vlot te laten verlopen. We zien dat in het buitenland reeds dergelijke projecten bestaan, vb. neerlandswijnmakerij in Bentelo, Nederland wat een mooi voorbeeld is voor wat we hier ook zouden willen uitwerken

Om dit alles kwalitatief te kunnen bewerkstelligen moet er uiteraard zwaar geïnvesteerd worden. Zo hebben we in 2018 een gebouw bijgezet om meer wijn te kunnen stockeren, maar we zien op vandaag dat dit niet volstaat en zijn opnieuw plannen aan het maken om uit te breiden. Maar ook de infrastructuur moet uitgebreid worden, grotere pomp systemen, persen, bottel en etiketteer capaciteit, vaten, temperatuur controle systemen… We zijn er van overtuigd dat niet iedereen deze investeringen individueel moet doen, vele materialen kunnen voor verschillende domeinen gebruikt worden, hetzij in hetzelfde gebouw, hetzij op verplaatsing. Dit lijkt ons het meest duurzame om met onze partners allen te kunnen genieten van hoog kwalitatief materiaal in plaats van ieder individueel iets lichter materiaal aan te schaffen. Vandaar dat we nu volgende vrij grote investeringen moeten doen.

  1. We willen investeren in een nieuw receptie systeem voor de oogst Als de oogst binnengehaald wordt moet deze kwaliteitsvol en snel verwerkt worden. Dit is de aanzet voor een goed eindresultaat. Velen oogsten op het zelfde moment dus er komen heel veel druiven op korte tijd binnen. De receptie / ontvangst  van de druiven gaat via een trieer tafel naar een kneuzer en zou dan via een eindeloze vijs geduwd worden richting een pomp die de druiven heel zachtaardig naar de pers doorpompt. Zachtaardig betekend dat de oogst niet geforceerd doorgepompt wordt, er is al heel veel onderzoek verricht (vooral in Frankrijk) hoe je oogst zo kwaliteitsvol mogelijk in je pers krijgt en dit systeem is een heel goed voorbeeld hiervan.
  2. Meer oogst betekend ook meer opslag capaciteit. Als iedereen apart gaat vaten kopen om in zijn ruimte te verwerken worden er te veel vaten gekocht, je moet namelijk steeds een leeg vat hebben om te kunnen overpompen. Door hier te centraliseren kunnen lege vaten vermeden worden, wij hebben op zich reeds voldoende capaciteit om het probleem van overzetten (lege vaten) te verhelpen. Er moeten echter wel vaten bijgekocht worden om het volume van de komende oogsten te kunnen opvangen van onze partners. 
  3. Door samen te werken met andere moeten we ook rekening houden met de wensen van derden. Op vandaag sluiten wij onze flessen af met schroefdop, sommigen kiezen hier ook voor maar anderen wensen een kurk op hun fles. Onze bottellijn is uitgerust met systeem voor schroefdop maar we moeten kijken voor een uitbreiding om kurk te kunnen plaatsen. Het huidige bottelsysteem kan gelukkig voor iedereen dienen, enkel de afdichting behoeft een extra station.
  4. Zoals hierboven vermeld is verpakking voor ieder persoonlijk belangrijk en zullen we ook het label station moeten uitbreiden. Nek labels en coiffes worden meer en meer een verwachting en met ons huidige toestel kunnen we dit niet  bewerkstelligen. 
  5. Deels door de klimaat wijziging, deels door de steeds grote verwachtingen naar kwaliteit zal er een degelijk systeem moeten worden geïnstalleerd om de oogst na het persen op temperatuur te houden. Om dit ecologisch te doen zal dit met een warmtepomp systeem moeten worden geregeld.
    We kunnen het een coöperatieve noemen hoewel dit woord me niet zo ligt. Bij ons is samenwerking belangrijker dan enkel in dienst staan voor derden. Maar het is wel in een coöperatieve systeem dat er geïnvesteerd wordt zodat de algemene kwaliteit van iedere partner stijgt en optimaal kennis gedeeld wordt met als grote troef ‘Duurzaam ondernemen en verwerken’.

Voor ons is het niet evident om VLIF steun te krijgen. Ikzelf ben 50 jaar en we zien dat de voorkeur voor deze steun gaat naar landbouwers onder de 40, dit begrijp ik weliswaar en daarom hoop ik in dit project te kunnen meestappen zodat we met onze collega partners een intense doorgroei kunnen maken wat iedereen ten goede zal komen.

Doelstellingen

Indien we er in slagen deze investeringen te doen zal ieder van onze partners een meerwaarde ervaren in zijn eindproduct. We bevinden ons op vandaag nog steeds in eerste generatie wijnbouw in België, dit is de generatie die het meest moet investeren. Enerzijds in de aanplant van zijn wijngaarden, anderzijds in infrastructuur en knowhow. Samenwerken is dus de boodschap. Uiteindelijk willen we door deze investeringen te doen voor alle partners EN voor ons zelf een kwalitatievere, duurzamere, vlottere en aangenamere werking creëren. Als iedereen individueel moet gaan installeren dan is het voor velen niet haalbaar duurzaam en kwalitatief materiaal aan te kopen, laat staan wel haalbaar eerlijk gezegd niet altijd rendabel. Door dit als coöperatieve te gaan doen kunnen er heel veel genieten van hetzelfde materiaal, materiaal dat ook voor ons alleen niet rendabel zou zijn maar door te gaan delen wordt het ook voor ons kwalitatief en regeneratief interessant.  We mogen niet onderschatten wat er nog op ons afkomt de komende jaren en we willen daar een antwoord op hebben als de vraag er komt. 

Uitvoering

Heuvelland

Projectpartners
Vindima, Domein Goeberg (Westhoek), Domein Oosterluys (Leiestreek), Domein Notelarengoed (Brugse Ommeland), Wijndomein Roonenbergh (Westhoek), Belhop (Westhoek), Lermytte (Westhoek), De Merlijn - Wenca (Westhoek), Domein 't Hooghof (Westhoek)
Delen: