(Ge)Wilde Bondgenoten: Samen Tegen Plaagdieren

Het project ‘(Ge)Wilde Bondgenoten’ wil landbouwers informeren, inspireren en ondersteunen in de transitie naar duurzamere methoden voor plaagdierbestrijding, met oog voor zowel productiviteit als biodiversiteit. Dit draagt bij aan een toekomstbestendige landbouw in de Antwerpse Kempen. Deze strategie sluit aan bij de verwachting dat de regelgeving ook in België zal verstrengen naar een geïntegreerde duurzame aanpak waar preventie en biologische bestrijding een belangrijk onderdeel van uitmaken. Dit is in lijn met wat nu al het geval is in Nederland met het nieuwe IPM-systeem (Integrated Pest Management) en het regeerakkoord 2024 - 2029 van de Vlaamse Regering waarin de verplichting om geïntegreerde gewasbescherming (IPM) is opgenomen. Daarnaast draagt het project bij aan de doelstellingen van de recent goedgekeurde Natuurherstelwet.
In Nederland werd het nieuwe IPM-systeem opgericht in 2023 met als doel een drastische vermindering van het gebruik en de afhankelijkheid van chemische bestrijdingsmiddelen. Het IPM-systeem kent 3 stappen. Op de eerste plaats wordt vooral ingezet op preventie en monitoring. Als dit niet voldoende is, wordt ingezet op biologische en mechanische bestrijding. Enkel en alleen wanneer de twee voorgaande stappen onvoldoende bescherming bieden, wordt een chemische bestrijding gebruikt. Toch was er nog maar weinig inzicht op vlak van effectieve maatregelen binnen de fase van de biologische bestrijding (fase 2). Om die reden werd een samenwerkingsverband opgericht tussen praktische en wetenschappelijke experts om duurzame en milieuvriendelijke maatregelenpakketten uit te werken op het vlak van plaagdierbestrijding.
In analogie met het IPM-systeem in Nederland, willen we ook in Vlaanderen (met een focus op de Antwerpse Kempen) meer mogelijkheden creëren voor het gebruik van biologische bestrijding op landbouwbedrijven en tegelijkertijd de afhankelijkheid van chemische bestrijdingsmiddelen verminderen. Het project ‘(Ge)Wilde Bondgenoten’ richt zich dan ook op het bevorderen van functionele agrobiodiversiteit (FAB) als een natuurlijke methode om plagen te bestrijden met een focus op volgende soortengroepen: muizen, ratten, kraaien, duiven, vliegen en muggen. Het is daarbij vooral de bedoeling om natuurlijke vijanden (predatoren zoals uilen, valken, zwaluwen, marterachtigen, vleermuizen, roofvliegen, sluipwespen …) aan te trekken en/of de populaties van die natuurlijke vijanden op te krikken of te herstellen door gerichte ingrepen op en rond de landbouwpercelen. We verwachten hier maatregelen zoals nestkasten voor uilen, valken, vleermuizen, zwaluwen en andere kleine vogelsoorten voorzien aan de bedrijfsgebouwen, aanplantingen van houtkanten en plaatsen van takkenrillen voorzien in de percelen rondom het erf, het uitzetten van sluipwespen in de stal of roofvliegen voor de drijfmestkelder om de populaties te herstellen. Daarnaast hopen we nieuwe/aanvullende inzichten te verwerven uit de literatuurstudie, de overlegmomenten met experten en de bedrijfsbezoeken.