Houtige biomassa, korte keten sluiten

Achtergrond

De promotoren en partners willen met dit project bijdragen aan een duurzame valorisatie van landschapshout als hernieuwbare energiebron. Door in te zetten op energetisch gebruik van houtige biomassa wordt naast de toename van hernieuwbare energie een extra economische impuls gerealiseerd voor robuuste landbouw en open ruimte. Momenteel worden nog heel wat woningen, bedrijfsgebouwen, overheidsgebouwen en scholen verwarmd met fossiele brandstoffen. In het Meetjesland is aantakken op warmtenetwerken gezien de gespreide ligging meestal niet haalbaar. Daarnaast zijn warmtepompen in reeds bestaande gebouwen niet overal toepasbaar. Het gebruik van houtige biomassa is een mogelijk alternatief dat onder randvoorwaarden CO² neutraal kan zijn. Tot op heden is het aantal realisaties van biomassaverbrandingsketels beperkt. Dit komt met name door logistieke uitdagingen. Zo is er een volumineuze opslagcapaciteit van houtsnippers nodig, is de aanvoer van biomassa minder eenvoudig dan die van gas of stookolie en dient dit op lokale schaal te gebeuren om CO² neutraal te zijn. Daarnaast is het aantal voorbeelden in de regio beperkt en zou er meer informatie moeten komen over het verbruik bij verschillende buitentemperaturen en divers
gebruik van de te verwarmen gebouwen en ruimtes. Tevens vraagt het gebruik van landschapshout als hernieuwbare energiebron om een specifiek beheer van de houtige landschapselementen en voor kleinschalige ketels is de kwaliteit van snippers zeer belangrijk, ook hier is nog ruimte voor verbeteringen.

In het provinciaal streekcentrum Huysmanhoeve in Eeklo is er in 2021 een biomassaverbrandingsketel geïnstalleerd voor de verwarming (dmv een beperkt warmtenet) van de grote schuur (cafetaria) en koestal (leslokalen, bureau, tentoonstellingsruimte). Deze wordt in de winter van 22-23 voor een eerste keer echt in gebruik genomen. Binnen het project willen de promotoren en partners dit uitbouwen als pilot en voorbeeld voor Oost-Vlaanderen en breder. Tevens willen zij met dit project de twee bestaande ketens rond de valorisatie van houtige biomassa: vzw Samenwerking voor Agrarisch Landschap (SVAL) en de agrobeheergroepen van Boerennatuur Vlaanderen (BNVL) versterken en promoten, zowel op vlak van logistiek en schaal als op kwalitatief vlak.

Doelstellingen

• Met de biomassaverwarmingsinstallatie in de Huysmanhoeve als voorbeeld, een korte keten sluiten, optimaliseren en borgen voor de aanlevering van kwalitatieve houtsnippers uit duurzaam landschapsbeheer.
• De twee bestaande ketens rond de valorisatie van houtige biomassa (SVAL en agrobeheergroepen van BNVL) promoten en optimaliseren op vlak van logistiek, schaal en kwaliteit.
• Mogelijkheden tot het ontzorgen van landbouwers en particulieren op vlak van duurzaam landschapsbeheer, in het bijzonder m.b.t. knot-hakhoutbeheer uittesten en aanzet aanbieden om in te stappen in groepsbeheer van houtige KLE's.
• Het gebruik van biomassa als hernieuwbare energiebron breder uitdragen en promoten door met de biomassaverbrandingsketel in de Huysmanhoeve een voorbeeldfunctie te vervullen en een ambassadeursrol op te nemen.
• De rendabiliteit in verschillende uitgangssituaties van de keten berekenen.
• De reststromen valoriseren en zo een gesloten kringloop creëren.
• De lokaal aanwezige kennis en expertise over het energetische gebruik van houtige biomassa verder ontwikkelen en delen. (over het beheer van houtige landschapselementen, bekomen van de juiste snipperkwaliteit, werking en verbruik van biomassaverwarmingsketels, proces en ketens, wetgeving ...)