In kaart brengen van de waterbeschikbaarheid voor de Oost-Vlaamse land- en tuinbouwsector

Eén van de grote doelstellingen van dit project is om aan de Oost-Vlaamse land- en tuinbouwsector een overzicht te bieden van de beschikbare duurzame alternatieve waterbronnen in Oost-Vlaanderen.

Enerzijds willen we hiermee landbouwers begeleiden in hun zoektocht naar water, één van de belangrijkste groei- en productiefactoren op het bedrijf. De waterbeschikbaarheid in Vlaanderen is namelijk zeer laag t.o.v. andere Europese landen en door klimaatverandering zullen er langere periodes van droogte optreden, waardoor water schaars dreigt te worden. Anderzijds willen we landbouwers aansporen om zuinig te zijn en zo vaak als mogelijk hemelwater te benutten als alternatieve waterbron, zodat ze in periodes van hevige neerslag heel wat water uit het watersysteem kunnen houden. Als boeren daarop inspelen is dat ook maatschappelijk belangrijk. Ook al is het project in eerste instantie gericht aan de land- en tuinbouwsector, het kadert in een veel bredere context van vernatting en verdroging waar het hele platteland mee te maken heeft.

Volgende acties willen we ondernemen om bovenstaande doelstellingen te realiseren:

Alle info omtrent beschikbare alternatieve waterbronnen samenbrengen op 1 overzichtelijke website, namelijk www.waterportaal.be. Deze website bevat reeds een overzicht van alternatieve waterbronnen, maar de omschrijving ervan is heel algemeen en vrij beknopt. De bedoeling zou zijn om dit verder uit te breiden met meer specifieke info, zodat telers bewust worden van de problematiek en tegelijk voldoende info verwerven om zelf aan de slag te gaan:

• Hemelwater: welke manieren van wateropslag bestaan er en wat zijn de voor- en nadelen, incl richtprijzen? Overzicht van mogelijke installateurs/verdelers + link naar websites.
• Er zal ook bekeken worden of er technische en financiële mogelijkheden zijn om op private gronden gecombineerde buffering te realiseren waarbij het aanleggen van een watervoorraad voor de droge periodes samen gaat met het bufferen van overtollig water bij hevige neerslag.
• Gecontroleerde overstromingsgebieden: de dienst Integraal Waterbeleid van de provincie Oost-Vlaanderen zal in kaart brengen uit welke waterbuffers/spaarbekkens kan en mag getrokken worden en wat de voorwaarden omtrent dat gebruik zijn.
• Oppervlaktewater: regelgeving omtrent het winnen van water uit bevaarbare als onbevaarbare waterlopen verder verduidelijken: wie mag gebruik maken van dergelijk water, is er een toelating of vergunning nodig, wie te contacteren om te melden/vergunnen als dergelijk water getrokken wordt in Oost-Vlaanderen, moet de gebruikte hoeveelheid gemeten en geregistreerd worden, kostprijs dergelijke waterwinning,...? De dienst Integraal waterbeleid van de provincie Oost-Vlaanderen ontwikkelt een richtinggevend beleidskader om de onttrekking van oppervlaktewater tijdens droge periodes te stroomlijnen, rekening houdend met zowel de economische als ecologische behoeften en het Vlaamse beleid terzake.
• Effluent water: wat zijn de mogelijke toepassingen, wat is de kwaliteit, waar gezuiverd afvalwater afhalen in Oost-Vlaanderen, hoe en met wie een contract afsluiten, ...?
• Ondiep grondwater: het winnen van ondiep grondwater gaat gepaard met vergunningen en heffingen. Naast klaarheid scheppen over de berekening van de heffing op grondwaterwinning en waterverontreiniging en wie heffing op waterverontreiniging moet betalen, hebben telers ook geen duidelijk zicht over de kwantiteit en kwaliteit van het beschikbare grondwater in hun omgeving. Deze info zit o.a. vervat in de databank van DOV, maar is tot op heden niet zo gebruiksvriendelijk voor nieuwe bezoekers. De website van het Waterportaal zal verwijzen naar deze website, evenals naar een bondige instructie over het gebruik van deze databank.

De website van DOV toegankelijker maken door:

• eenvoudige kaarten aan te maken die een vertrekpunt vormen om systematisch alle noodzakelijke databronnen op te sporen en ze in op een gebruiksvriendelijke manier bevraagbaar te maken.
• bondige instructie over het gebruik van deze databank.

Om het bestaan van beide websites meer bekend te maken bij het grote publiek, is het de bedoeling om deze informatie zo wijd mogelijk te verspreiden naar het Oost-Vlaamse doelpubliek. Ook hemelwateropslag moet nog meer gestimuleerd worden. Het water van daken van loodsen en verhardingen wordt nog te vaak afgevoerd naar de nabijgelegen grachten, wat vaak nefast is voor de ontvangende waterloop in tijden van zware regenval. Om telers te informeren en te sensibiliseren en zo te komen tot een duurzamer waterbeleid, zullen verschillende acties worden ondernomen. Zo zullen we samenwerken aan bewustwording maar ook aan draagvlakvergroting via: de websites van de betrokken (co)promotors en partner, nieuwsbrieven, sociale media, publicatie van artikels in vakbladen die gericht zijn aan de doelgroep, organisatie van studiemomenten/workshops, deelname aan belangrijke (landbouw)beurzen, ...