Sint-Rochusverlichting, een volkse traditie met een tikkeltje meer

De Sint-Rochusverlichting

De wortels van de Sint-Rochusverlichting zijn sinds mensenheugenis verankerd met Aarschot. De Verlichting is ontstaan uit een belofte van de Aarschotse bevolking om op de vooravond van het naamfeest van Sint-Rochus, patroonheilige van de stad, kaarjes te ontsteken als de inwoners van de pest gespaard bleven. In het verleden zou Sint-Rochus de Aarschottenaars immers meermaals van de Zwarte Dood hebben bevrijd. Uit dankbaarheid werd aanvankelijk het stadhuis jaarlijks met kaarsjes verlicht op 15 augustus. Rond 1850 raakte deze mooie traditie steeds meer verspreid doorheen de hele stad.

Op de avond van 15 augustus wordt alle elektrische verlichting in Aarschot en de omliggede wijken gedoofd tussen 21u. en middernacht. De inwoners van Aarschot verlichten hun woningen dan met duizenden kaarsjes. Ook de Aarschotse handelaars nemen aan het evenement deel door hun etaleges met kaarsjes te versieren. De “Lichtekes” zoals de Sint-Rochusverlichting in de volksmond genoemd wordt, hult de Demerstad in een magische sfeer. Jaarlijks trekt dit feërieke schouwspel duizenden bezoekers. De Verlichting is hiermee zonder enige twijfel één van de belangrijkste toeristische evenementen van de stad Aarschot en haar omgeving.

Ondanks de grote bezoekersaantallen dreigt de oorspronkelijke betekening van de Sint-Rochusverlichting verloren te gaan. Weinig bezoekers maken de associatie tussen de kaarsjes en de vereniging van de Sint-Rochusfiguur. Ook bij de Aarschottenaren zelf lijkt het verhaal van Sint-Rochus minder en minder bekend te zijn. Om hier tegen in te gaan en de traditionele betekenis van de Verlichting opnieuw in de kijker te plaatsen wil de stad Aarschot uitpakken met een evocatie over de heilige Sint-Rochus. Tijdens de evocatie wordt het leven van de heilige uitgebeeld tijdens een toneelvoorstelling. De aanpak van deze voorstelling zorgt ervoor dat een oude folklore nieuw leven ingeblazen wordt. Door deze evocatie hoopt Aarschot de traditie te bestendigen.

Een speciaal hiervoor opgerichte werkgroep werd belast met de uitvoering van de evocatie. De werkgroep bestaat uit vijf leden. Schepen Steven Omblets (schepen voor cutluur en toerisme), Koen Huybens (freelance journalist Streekkrant en medewerker universitaire bilbiotheek Leuven), Ronny Verheyen (regisseur), Carl Noppen (bestuurslid Aleydis theater) en Annabelle Verhaegen (medewerker Cel Cultuurcoördinatie en toerisme Aarschot).

Twee jaar geleden ging Koen Huybens van start met een onderzoek naar het leven en de verering van Sint-Rochus. Ettelijke uren opzoekingswerk resulteerden in een uitgebreide hagiografie. In bijlage vindt u alvast een bibliografie met daarin de geraadpleegde werken.

Regisseur Ronny Verheyen verwerkt het script van Koen Huybens momenteel tot een theatervoorstelling van om en bij de 60 minuten. Eerder regisseerde en herwerkte hij onder meer ‘The last confession’, ‘Jane Eyre’ en ‘Edith en Simone’. De regisseur heeft meer dan 30 jaar ervaring.

Om de voorstelling de nodige gedragengheid bij de Aarschotse bevolking te geven, zal er nauw worden samengewerkt met het Aarschotse verenigingsleven. Onder meer jeugdverenigingen, de Orde Van de Hagelanders, Zangkoor Cantate en een plaatselijke ruitervereniging zullen erbij betrokken worden. Dankzij de samenwerking zal het evenement opnieuw een boost krijgen en heropleven.

De bedoeling bestaat eruit deze voorstelling -evocatie- driemaal te laten plaatsvinden. Eenmaal, gratis, voor de inwoners van Aarschot en tweemaal, tegen betaling op 15 augustus voor de overige bezoekers van de Sint-Rochusverlichting. Deze bron van inkomsten is terug te vinden in de bijgevoegde financiële tabel.

De reservaties voor zowel de gratis als betalende voorstellingen zullen verkocht worden via het ticketing-systeem van het Aarschotse cultuurcentrum Het Gasthuis.

Samen met de verschillende partners hoven wij deze evocatie verder te kunnen uitbouwen.

De locatie van dit hele gebeuren is op zichzelf al uniek. De opstelling van het podium en de tribunes zal gebeuren op het voormalige kerkhof naast de imposanten Onze-Lieve-Vrouwekerk. Het podium wordt zo opgesteld dat de zijbeuken van de kerk het decor van de voorstelling vormen. De glasramen van de kerk worden naargelang de scene opgelicht.

Tijdens de voorstelling zal gebruik gemaakt worden van innoverende technieken zoals fosfor-doeken, 3D-projecties, ed. Het geheel zal middeleeuws ingekleede worden.

De toeristische uitbouw van de Sint-Rochusverlichting vormt één van de toeristische beleidslijnen van de Stad Aarschot. De inspanningen die de stad hiervoor deed resulteerden in 2009 reeds in de opname van de Verlichting in de lijst van Vlaams Immaterieel Erfgoed.

Momenteel wordt geprobeerd de Sint-Rochusverlichting ook te laten opnemen in de Unesco-werelderfgoedlijst. De evocatie zal hiertoe moeten bijdragen.

In 2012 viert de stad Aarschot bovendien haar 800-jarig bestaan. De première van de Sint-Rochusevocatie moet één van de orgelpunten van de viering worden.