Via een waaier aan maatregelen wil het Vlaams GLB Strategisch Plan 2023 – 2027 tegemoet komen aan de economische, ecologische en sociale doelstellingen zoals vooropgesteld door Europa. Hieronder volgt een kort overzicht van wat zoal in het plan is opgenomen.
Actieve landbouwer
Het vertrekpunt bij de uitwerking van de meeste GLB-maatregelen is dat landbouwsteun moet worden toegekend aan de actieve landbouwer, zodat het GLB-budget doelgerichter kan ingezet worden. Tegen deze achtergrond is de definitie ‘actieve landbouwer’ uitgewerkt.
Conditionaliteit
‘Conditionaliteit’ is de nieuwe term voor de randvoorwaarden uit de vorige GLB-perioden. Europa legt het kader vast voor de conditionaliteit, maar Vlaanderen vult dit verder in op basis van de uitdagingen in Vlaanderen. Net zoals voorheen kunnen landbouwers enkel de volledige areaal- en diergebonden steun ontvangen als ze voldoen aan deze normen op het gebied van milieu, klimaatverandering, volksgezondheid, gezondheid van planten en dierenwelzijn.
Samen met de ecoregelingen en de agromilieuklimaatmaatregelen, die verder aan bod komen, vormt de conditionaliteit de groene architectuur. Deze geeft invulling aan de hogere milieu- en klimaatambities.
Maatregelen rechtstreekse betalingen
Inkomenssteun
Een belangrijk deel van de GLB-middelen blijft voorbehouden voor de basisinkomenssteun voor duurzaamheid: deze draagt bij aan een billijk inkomen voor de landbouwer door het leveren van publieke diensten en het ongelijke speelveld met producenten uit derde landen te compenseren. De instroom in en de verjonging van de landbouwsector is essentieel. De aanvullende inkomenssteun voor jonge landbouwers wordt dan ook verhoogd. Daarnaast komt er een nieuwe maatregel: de herverdelende inkomenssteun. Deze zorgt voor een betere verdeling van deze inkomenssteun naar kleinere landbouwbedrijven via een bijkomende vergoeding tot 30 hectare. Tot slot is er de vernieuwde gekoppelde steun voor de gespecialiseerde vleesveehouderij, met instapvoorwaarden rond duurzaam graslandbeheer en ruwvoederproductie.
Ecoregelingen
De ecoregelingen zijn één van de opvallendste wijzigingen in het nieuw GLB: het zijn jaarlijks hernieuwbare verbintenissen waarbij landbouwers vergoed worden voor bijkomende inspanningen die positief bijdragen aan biodiversiteit, waterkwaliteit, bodemkwaliteit, duurzame landbouw, klimaat en/of landschap. Digitalisering en modernisering spelen hier ook een rol.
Maatregelen plattelandsontwikkeling
Milieu-, klimaatgerelateerde en andere beheersverbintenissen
Via de agromilieuklimaatmaatregelen (inclusief de beheerovereenkomsten) gaat de landbouwer een meerjarig engagement aan ten bate van milieu, klimaat, natuur en biodiversiteit. Daarnaast kunnen landbouwers ook inzetten op de reductie van antibioticagebruik bij hun dieren.
Investeringen
VLIF
Het VLIF wordt in het nieuwe GLB hervormd tot een ondernemingsfonds om duurzame investeringen verder te bevorderen. De voorwaarden om VLIF-steun te krijgen, werden aangepast en de subsidiepercentages verruimd met duurzaamheid van de investeringen als kompas.
Inrichtingsmaatregelen in Natura 2000 en in gebieden met hoge natuurwaarde
Met deze maatregel beoogt men het stopzetten van de achteruitgang en het verbeteren van de toestand van de Europees te beschermen habitats en soorten.
Vestiging van jonge en nieuwe landbouwers
Jonge landbouwers worden extra ondersteund, onder andere via de opstart- en overnamesteun. Daarnaast kan ook wie een landbouwbedrijf opstart of omschakelt naar een toekomstgerichte ondernemingsstrategie op steun rekenen.
Samenwerking
In het nieuwe GLB wordt ook versterkt ingezet op samenwerking tussen landbouwers en tussen landbouwers en andere partners. Dit komt naar voor in de projectwerking onder EIP. Daarnaast is een maatregel uitgewerkt om toetreding tot een dierenwelzijnslabel te bevorderen. Zo worden veehouders aangezet om bovenwettelijke dierenwelzijnsnormen te hanteren. Verder kunnen via LEADER opnieuw lokale plattelandsprojecten opgezet worden.
Uitwisseling van kennis en verspreiden van informatie
Advies voor landbouwbedrijven wordt hervormd. Enerzijds komt er een systeem van een kennisportefeuille waarbij landbouwers toegang krijgen tot vraaggestuurde vorming. Dit laatste is nieuw en moet landbouwers ondersteunen om advies te krijgen op maat van het eigen bedrijf en de eigen bedrijfsplannen. Anderzijds kan de landbouwer ook aanbodgestuurde vorming volgen. Daarnaast wordt via demonstratieprojecten verder ingezet op de bewustmaking van landbouwers wat betreft nieuwe mogelijkheden op het vlak van duurzame praktijken en technieken.
Sectorale maatregelen
Operationele Programma’s Groenten en Fruit
Producentenorganisaties (PO) en unies van producentenorganisaties (UPO) kunnen een operationeel programma indienen en uitvoeren. Dit moet de PO’s toelaten om hun werking verder te professionaliseren en om de GLB-doelstellingen makkelijker te halen.
Strategisch Plan Bijenteelt
Deze maatregel wil de imkerij duurzaam wapenen voor problemen die gerelateerd zijn aan de bijensterfte, en heeft als doel om duurzame oplossingen aan te reiken ter verbetering van de productie en afzet van producten van de bijenteelt.