Proefpunt Maïsterplan(t) - Beleven & proeven

Programmaperiode
Projecten GLB Strategisch Plan (programmaperiode 2023 - 2027) en Europese projecten
Maatregel
LEADER - reguliere projecten
Thema
Innovatieve en duurzame lokale landbouwproductie en -afzet, en valorisatie van biomassaresten
Provincie
West-Vlaanderen
Lokale Actiegroep
Noord-West-Vlaanderen
Beginjaar
2024
Projectkost
€38.460,70
Promotor
Vanderyse, Janne
Periode
-
Situering

Maïsterplan is een innovatief landbouw bedrijf met een duidelijke missie:
De ontwikkeling van een duurzaam agro-ecologisch verdienmodel.
We willen burgers terug in contact brengen met het leven op de boerderij, de natuur en het historisch erfgoed d.m.v. landbouwverbredende activiteiten zoals workshops, teambuildings, etc.
Daarnaast willen wij in onze hoevewinkel lokale, eerlijke en fairtrade hoeveproducten aanbieden, waarvan we er een aantal zelf produceren op de boerderij.

Deze missie willen we vertalen in de praktijk, d.m.v.:

  1. Het organiseren van een boerderijwinkel en culinaire degustatieplek.
  2. Het betrekken van lokale gemeenschappen bij ons project via landbouweducatie
  3. Het creëren van een uitbreiding van het Damse toeristisch aanbod.
  4. Implementatie van een circulaire landbouwstrategie met het oog op duurzame voedselproductie en klimaatmitigatie

Historiek:
De site waarop de hoeve zich bevindt kent reeds een bebouwing in de 16de eeuw, weergegeven op kaart van Pieter Pourbus (1561-1571). De diepe historische wortels van de boerderij kun je terugvinden in het gebinte van de oude kenmerkende schuur die centraal staat op het erf. Het landbouwbedrijf werd in 2019 overgenomen door dochter Janne Vanderyse en haar man Maxime Vermetten. De boerderij is sedert 1841 al 7 generaties in de familie. Van 1980-2006 was dit een klassiek gangbaar melkveebedrijf met akkerbouw. Omwille van slechte economische vooruitzichten evolueerde de activiteit van 2006 naar een paardenpension gecombineerd met akkerbouw.

Bij de overname in 2019 is er enorm ingezet op landbouwverbreding (met name toeristisch en de educatieve activiteiten zoals het maïsdoolhof in de zomer met zomerbar). Dit vanuit de idee om de aantrekkingskracht en meerwaarde van het platteland te vergroten en een ruimer publiek aan geïnteresseerden aan te kunnen spreken voor onze werking en onze hoeveproducten. Een tweede reden waarom we hier op inzetten is om tegemoet te komen aan de oproep vanuit het Europees landbouwbeleid om zo ons nieuwe akkerbouwbedrijf weerbaarder te maken en meer toekomstperspectieven te geven.

Doorheen de jaren hebben we het bedrijf ook omgeschakeld tot een volwaardig biologisch akkerbouwbedrijf en hebben we de werking uitgebreid met een tak tuinbouw door serres te gaan huren bij onze biologische buurboer die zelf op pensioen ging. Sinds 2023 zijn we dan ook gestart met een biologische pluktuin vanuit het idee van Community Supported Agriculture, om de mensen uit de buurt te laten meegenieten van onze lokale biologische groenten.

Met ons biologisch akker- en tuinbouwbedrijf proberen we bij Maïsterplan zoveel mogelijk onze eigen gemeenschap te voeden met groenten, bakgranen en vlees van eigen kweek en granen/ groenten voor menselijke consumptie. Het klassiek melkveebedrijf van de ouders van Janne zijn wij aan het transformeren in een innovatief landbouwbedrijf met een duurzaam verdienmodel. Maïsterplan is een keuterboerderij 2.O: een gemengd bedrijf waar groenten, granen en dieren extensief en kleinschalig geproduceerd worden maar waar vooral veel mensenmondjes mee te voeden vallen.

Naast onze biologische pluktuin willen we dit jaar ook een boerderijwinkel 2.0 opstarten die ook zal dienst doen als belevingswinkel en waar mensen zullen bijleren over de biologische en kleinschalige korte ketenlandbouw. Wij geloven dat er een harmonieuze wisselwerking nodig is tussen boer en de gemeenschap daarrond en dat ze elkaar kunnen steunen. Ook samenwerkingen in onze boerderijwinkel met andere duurzame partners uit de streek is iets wat onze klanten ten zeerste appreciëren, zoals bijvoorbeeld appelciders, oliën op basis van bijenwas,  verse zuivelproducten, interessante lectuur, etc.

Verder vinden wij ook het educatieve luik zeer belangrijk en willen we inzetten op workshops (groenten conserveren, moestuinieren, bodemgezondheid, etc.) en teambuildings waarin mensen terug voeling krijgen met de voedselketen en de boerderij. Zo willen we hen terug warm maken om bij de lokale boer te gaan kopen en op die manier hun eigen kwaliteitsvoeding te verzekeren in de toekomst.

De Realisatie

In een eerste fase tonen we de verdiencapaciteit en rendabiliteit aan van onze verschillende deelactiviteiten. Om investeerders en banken te kunnen overtuigen om in dit ambitieus verhaal te stappen, is het cruciaal om een weloverwogen lange termijn visie te ontwikkelen die tot een gezonde werking leidt. Tot op heden zijn onze verbredende activiteiten ondergebracht in het kader van tijdelijke vergunningen. Dit laat ons toe om nieuwe concepten uit te proberen en schaalbaar te maken. Afgelopen jaren hebben we gewerkt aan een stevige klantenbasis (15000 bezoekers, 3000 overnachtingen) en naamsbekendheid. Dit laatste laat ons toe om elk jaar wat nieuwe activiteiten toe te voegen aan ons portfolio.

Om onze werking op lange termijn rendabel te maken hebben we een grote nood aan een permanente werking die gedurende het hele jaar toegankelijk is. Deze werking willen we in een tweede fase organiseren binnen onze erfgoedgebouwen, waarbinnen deze verbredende functie vergunbaar is. In het kader van LEADER willen we dan ook een tweede aanvraag indienen in het najaar met het oog op de restauratie en publiek maken van het agrarisch onroerenderfgoed.

LEADER Project Proefpunt Maïsterplan(t)

Het project Proefpunt Maïsterplan(t) bestaat uit 2 aspecten die zorgen voor een unieke beleving voor onze klanten:

  1. Pop-up Hoevewinkel & ontvangstruimte: investering in de productie en verkoop van onze hoeveproducten 
  2. Proeven & beleven - ontwikkeling van de beleving op de site

Hoevewinkel & ontvangstruimte:
In de eerste plaats zullen we de bestaande producten van onze partners en onze eigen hoeveproducten op een aantrekkelijke manier aanbieden aan onze bestaande bezoekers (>15.000/seizoen) we merken dat hier tot vandaag een grote vraag naar is die door ons niet ingevuld werd. Het grote bereik laat ons toe om zowel onze eigen als andere streekproducten die de regio rijk is te promoten en aan te bieden.

Met het oog op een attractief en gevarieerd aanbod hebben we onszelf enkele concrete doelen vooropgesteld:

  1. ontwikkeling van eigen "100% West Vlaamse" producten of hoeveproducten die in de retail terecht kunnen komen.
  2. Daarnaast beogen we de productie van eigen honing met behulp van natuurlijk imkeren. Van de restproducten zullen we met een productiepartner (Habeebee) cosmetica en verzorgingsproducten laten produceren. 
  3. We bouwen aan onze mobiele kippenstal om de kippen op verschillende locaties rond de boerderij te laten scharrelen voor de productie van scharreleieren. De eieren worden zowel lokaal verdeeld als in functie van afgewerkte producten (advocaat, pasta, e.a)

De investeringen die hiervoor nodig zijn:

  • inrichting van de hoevewinkel
  • elektriciteitsverzwaring en investeren in extra groene stroom (mbv zonnepanelen)
  • keukeninfrastructuur voor de verwerking van de producten

Proeven & beleven
Om het verhaal van de boerderij nog meer in de kijker te zetten wensen we de site verder in te richten met educatieve elementen. In het kader van onze verbrendende activiteiten is het cruciaal om onze visie op een duidelijke intuïtieve manier over te dragen aan de bezoekers. Op die manier willen we mensen inspireren en bewust maken in een fijne doordachte omgeving. 

De investeringen die hiervoor nodig zijn:

  1. inrichting van de kijkstallen: educatieve panelen plaatsen en FAVV toegankelijk maken van de ruimtes
  2. Mobiele kippenstal - duurzame eierproductie 
  3. Infrastructuur aankopen voor het natuurlijk imkeren met als doel honing en duurzame verzorgingsproducten te produceren
  4. landschapsarchitect -  inrichting buitenruimte, optimalisatie pluktuin en klimaat mitigerende elementen
Doelstellingen

Betere organisatie van de voorzieningsketen: 
Ontwikkeling van de plattelandseconomie:

  1. Duurzaam en circulair landbouwmodel waarin we circulaire landbouw als oplossing promoten vanuit ons infopunt/ hoevewinkel en ontvangstruimte.  Dit model is tastbaar vanuit een "samenwinkel"-concept waarin we zowel eigen (vlees, eieren en afgewerkte producten) als andere hoeve- en streekproducten promoten.
  2. Boeren en buren: het stimuleren van contact tussen boeren en hun buurt en het promoten van de korte keten voor kwaliteitsvolle voeding.
  3. Het aanbieden van workshops en teambuildings die inzetten op het contact met de natuur, de landbouw en degustatie van onze korte keten-producten.
  4. Aan de hand van onze nieuwe ontvangstruimte willen we een breder publiek kunnen ontvangen op de boerderij in functie van het Toeristisch Infopunt. Ook mensen die eerder de streek willen ontdekken, i.p.v. ons landbouwbedrijf, moeten bij ons terecht kunnen voor informatie en brochures.

Biodiversiteit & landschapskwaliteit:

  1. het stimuleren van de biodiversiteit door het aanleggen van ecologische bloemen- en kruidenstroken aangevuld met het opzetten van bijenkasten en bijenpopulaties
  2. Het harmoniseren (heraanleg) van het landbouwbedrijf in het Damse Polderlandschap met een focus op waterhuishouding en klimaatbescherming.
  3. Het verder uitbouwen en inkleden van onze kijkstallen waarbij we een breder publiek kunnen informeren over onze bijdrage aan een biodiverse manier van landbouw, nl. een combinatie van akkerbouw, tuinbouw en veeteelt zoals het vroeger vaak gebeurde en hen meegeven wat de klimatologische voordelen hiervan zijn. Hiervoor zullen we gebruik maken van educatieve panelen die de begeleide tours in de stallen ondersteunen.
Uitvoering

Damme

Projectpartners
Habeebee, Livinuspolderhoeve, Maatschap Luc en Steven Schramme, Evelyne's Zuivelhoeve, Damse Kaasmakerij, Molens Van Oudenaarde, Verstrynge Marc, Westtoer, Inagro, provinciaal extern verzelfsandigd, agentschap in privaatrechtelijke vorm
Delen: