Met SCHAAP_GPT willen KEMP Vzw en RLKGN het gebruik van schaapskuddes voor natuur- en landschapsbeheer borgen, verder ontwikkelen en de kennis delen met andere bedrijven en terreinbeheerders. Het doel is om een eeuwenoude landbouwvorm om te vormen naar een hedendaags instrument voor biodiversiteit.
Historiek
KEMP Vzw, opgericht in 2001, streeft naar het behoud van het Kempens heideschaap om de Kempen een streekidentiteit te geven. Door de jaren heen heeft KEMP Vzw zich ontwikkeld tot een toonaangevende speler op het gebied van natuurbeheer, met 2000 dieren in schaapskuddes en diverse aanverwante activiteiten.
Deze nomadische werkwijze wordt echter bedreigd door diverse factoren. KEMP Vzw, een onafhankelijke organisatie met beperkte financiële middelen, opereert in een sector met lage lonen en wordt geconfronteerd met complexe wetgevingen.
Schaapskuddes hebben een gevestigde positie verworven in het hedendaagse natuurbeheer in de Kempen. Verscheidene organisaties, waaronder ANB, Natuurpunt en Kempens Landschap, maken al meer dan 10 jaar gebruik van de diensten van KEMP Vzw. De rol van het Kempense heideschaap in het behoud van biodiversiteit in de Kempen is van onschatbare waarde.
Probleemstelling
Er is een gebrek aan kennis bij zowel herders als terreinbeheerders. Het doel is om deze kennis, die KEMP Vzw door praktijk ervaring heeft opgebouwd, op een gestructureerde manier te verzamelen en te delen. Met een verbeterde kennisbasis kunnen we objectiever aantonen hoe begrazing bijdraagt aan biodiversiteit en betere resultaten behalen in het beheer van terreinen en gezonde kuddes.
Het project SCHAAP_GPT draagt bij aan diverse kansen zoals benoemd in de brochure van Leader Zuid. Hieronder volgt een overzicht van hoe dit project deze kansen aangrijpt en versterkt:
- Versterking van samenwerking tussen herders en terreinbeheerders:
• Door kennisdeling en -versterking tussen herders en terreinbeheerders ontstaat meer wederzijds begrip en inzicht, waardoor drempels voor de inzet van schaapskuddes worden verlaagd. - Kennisdatabank en website:
• Het project verzamelt en borgt kennis op het digitale platform www.schapenbegrazing.be, waardoor informatie makkelijk toegankelijk en up-to-date blijft voor herders en terreinbeheerders. Door de kennis digitaal te borgen kan die ook makkelijk aangepast worden bij het ontstaan van nieuwe inzichten of veranderende regelgeving. - Versterking van herderscommunity:
• Door specifieke kennis ter beschikking te stellen voor de "herderscommunity" worden herders zelfredzamer in het beheer van hun kuddes, wat resulteert in verbeterd dierenwelzijn, efficiëntie en bedrijfsinkomen. - Streekidentiteit en maatschappelijk draagvlak:
• Schaapskuddes dragen bij aan de streekidentiteit en worden aantrekkelijk gemaakt voor het publiek, wat leidt tot maatschappelijk draagvlak en mogelijkheden voor vergoedingen. De kuddes leveren streekproducten op via vlees (bv. KEMPENLAM is een erkend streekproduct) en via de wol (bv. www.MOLWOL.be). - Verbetering van kennis bij terreinbeheerders:
• Objectieve kennis over schapenbegrazing wordt verzameld en beschikbaar gesteld, waardoor drempels voor terreinbeheerders worden verlaagd en moeilijke beheerskeuzes beter worden onderbouwd. Specifiek voor heideterreinen willen we moeilijke beheerskeuzes beter onderbouwen. Bv. Hoe ga je om met broedvogels? Wanneer wel en met welke druk begrazen? Terreinen waar kuddes op een onderbouwde manier beheer op zich nemen, met herders die de ecologie begrijpen, zullen meer soorten herbergen en de onderlinge werkrelatie met de herders zal makkelijker zijn. - Beleidswerk en regelgeving:
• Het project richt zich op beleidswerk om regels die het inzetten van kuddes bemoeilijken aan te pakken, zoals de vereiste van schuilstallen voor dierenwelzijn, en om financieringsmodellen aan te passen aan de specifieke noden van schaapskuddes. Het project beoogt ook beleidswerk. Dit omdat er regels zijn die het inzetten van kuddes moeilijk maken. Bv. voor dierenwelzijn moet altijd beschutting aanwezig zijn. Nu is dat beschreven onder de vorm van natuurlijke elementen. Men wil dat veranderen naar echte schuilstallen. Dit zou de werking van kuddes hypothekeren. Ander beleidswerk zit in de financiering van beheer. Voor Europese life projecten is het nodig om op 5 jaar resultaten aan te tonen in de omvorming van bos naar heide. Schapenbegrazing geeft aantoonbaar betere resultaten hiervoor maar niet op 5 jaar.
Door deze geïntegreerde aanpak draagt het project SCHAAP_GPT bij aan een duurzaam gebruik van schaapskuddes voor natuur- en landschapsbeheer, waarbij zowel ecologische als economische aspecten worden versterkt.
Geel
Rurant vzw, Hooibeeksedijk 1
2440 Geel
België