Er leefde al langer een kiem van een idee om in samenwerking met de school een educatief landbouwproject op te starten met als doel zich open te stellen voor een breed publiek van kinderen en volwassenen. Dit vanuit het schoolbestuur vorm geven leek ons te beperkend. Het moest immers een project zijn dat wel vanuit de school zijn oorsprong en initiatief-impuls had maar dat zich breder zou openstellen voor allerlei doelgroepen, waaronder de kinderen en volwassenen reeds verbonden aan de school. Daarnaast willen we ook voor elk kind die school loopt in de wijdere omgeving (of zelfs nog verder weg) kansen bieden om hier in de toekomst van mee te kunnen genieten en leren. Naast (school)kinderen willen we ons ook richten op verschillende doelgroepen van (kwetsbare) jongeren en volwassenen.
In 2022 kreeg De Ringelwikke Landelijke Steinerschool Ronse de kans om een stuk landbouwgrond aan te kopen aanpalend achter het schooldomein. Om verschillende redenen werd deze opportuniteit aangegrepen en werd deze grond middels ingezamelde renteloze leningen van ouders en sympathisanten aangekocht. Er werden door ouders reeds verschillende evenementen georganiseerd om deze grond af te betalen en 'vrij' te kopen. Deze evenementen zullen ook in de komende jaren verder gezet worden en waarschijnlijk worden uitgebreid, eenmaal alles meer vorm en zichtbaarheid begint te krijgen. Deze evenementen zullen ook in samenspraak met vzw 't Verre Land georganiseerd worden en dienen als PR evenementen met waarschijnlijk honderden bezoekers.
Met de oprichting van vzw 't Verre Land krijgt deze droom een meer concrete invulling. De vzw werd opgericht op initiatief van enkele ouders uit het netwerk van de school om zich te engageren deze visie vorm te geven en als missie deze droom in de wereld te zetten. Iedereen die zich wil inzetten voor het gemeenschappelijke doel kan lid worden van de vereniging.
Het voorwerp en doel van vzw 't Verre land is:
Zich te engageren om
- kinderen en volwassenen te laten her-verbinden met de natuur als bron van voedsel voor lichaam, ziel en geest via landbouw, ambacht en natuurbeleving
- via het bedrijven/beoefenen van natuurlijke, biodynamische landbouw en het bewerken van het land met elkaar samen te werken om een stukje aarde mooier en rijker achter te laten dan dat we het zelf aantroffen
Zich in te zetten om
- een kleinschalig pedagogisch landbouwproject op te zetten en hiervoor een stuk grond in te richten
- de nodige voorzieningen en infrastructuur hiervoor te ontwikkelen om plant, dier en mens te verwelkomen
- middelen te zoeken om dit alles te bekostigen en mensen te verenigen om dit waar te maken
Zich tot doel stellen om
- een plek te creëren en aan te bieden aan allerlei doelgroepen van mensen waar landbouw en verwante ambachten op mensenmaat bedreven wordt als toonbeeld van een gezond makende verbinding tussen mens en natuur
- allerlei activiteiten te organiseren voor (school) kinderen en volwassenen met betrekking tot kleinschalige natuurlijke landbouw, voedselproductie, natuurbeleving en aanverwante ambachten om deze her-verbinding te cultiveren
In de loop van de komende 2 jaren (deze Leader-project periode) zal er al een aanzet gegeven worden om deze werking op te starten maar zal veruit de grootste brok energie gestoken worden in de inrichting, ontwikkeling en uitrusting van het land en de plek. Bij een deel van dit werk (bouwen van kleine structuren, nl bijenhal, composttoilet, schuilhok,...) zien we ook kansen om deze in de vorm van laagdrempelige workshops met vrijwilligers te realiseren waarbij deelnemers aan workshops mee bouwen en iets opsteken terwijl er een duurzaam resultaat achtergelaten wordt voor de gemeenschap. Dit zou een win-win situatie kunnen zijn zolang de druk van de financiële last voor materialen niet bij de deelnemers ligt maar dat die gedragen wordt door de subsidie. Deze kansen gelden ook voor alle inrichtingswerk van het landschap en het hele terrein.
De werken voorzien we uit te voeren in eigen beheer met vrijwilligers die wensen hun krachten in het project te investeren en we voorzien dan ook de 15% inbreng in natura op deze manier in de vorm van vrijwilligerswerk in te brengen in het volledige budget. Naast tal van meewerkdagen en oproepen aan vrijwilligers om hier aan mee te werken, hebben Thomas Van Lierde en ik zelf ons geëngageerd om naast het oprichten en besturen van de vzw, ook effectief op het terrein vrijwilligerswerk uit te voeren. In ons gezamenlijk engagement komt dit neer op 2 a 3 werkdagen per week gedurende het ganse jaar om de voorziene werken uit te voeren en andere occasionele of structurele vrijwilligers aan te sturen en te coördineren. Dit zowel voor de inrichting, het bouwen en de bewerking van de grond als ook voor de geleidelijke opstart van reguliere educatieve werking. Zelf heb ik een opleiding in bio(dynamische) landbouw en 7 jaar werkervaring op een educatieve boerderij met groetenteelt, veehouderij, bosbouw en ambachten als deel van Ruskin Mill College in Engeland (zie https://rmt.org/ruskinmillcollege/ ). Daarnaast ben opgeleid als schrijnwerker en heb ik tevens 7 jaar ervaring in het lesgeven als praktijkleerkracht bio-ecologische houtbouw op een BSO middelbaar (https://www.steinerschooldepopulier.be/arbeidsfinaliteit-hout ) naast ervaring als zelfstandige in de ecologische bouw. Thomas heeft 20 jaar ervaring als zelfstandige ondernemer.
Het is de bedoeling om tegen juni 2026 te werken naar een verduurzaming van de reguliere werking door mogelijks wel personeel (landbouwer/educatieve medewerker) in dienst te nemen om de verdere uitbouw te verzekeren. Hiervoor zullen in de komende jaren bijkomende middelen gezocht worden. Verder voorzien we vanaf dat moment ook om minstens inkomsten te genereren die de werkingskosten zullen dekken zodat het project meer zelfvoorzienend wordt.
Daarnaast voorzien we in de planning enkele grotere evenementen die focus op participatie en communicatie zullen hebben om de beoogde werking bekend te maken. Vanuit de visie dat 't Verre Land op termijn ook een plek kan worden waar kinderen kunnen naartoe komen in het kader van een time-out project zullen ook andere scholen uit de omgeving, alsook andere partners uit de buurt uitgenodigd worden. Zo werd er samen met SAAMO Ronse reeds overleg gepleegd en onderzocht welke samenwerking er in de toekomst, eenmaal de inrichting en infrastructuur opgebouwd is, mogelijk zou kunnen zijn. Er werd afgesproken dit verder te onderzoeken. Ook partnerschappen met bijzondere jeugdzorg zullen worden gesmeed met ook op het aanbieden van de plek voor zinvolle dagbesteding.
De opstart van de educatieve werking zal ook hier en daar reeds opgestart worden door enkele workshops omtrent natuurlijke landbouw en ambachten alsook meewerkdagen te organiseren.
- Creëren, faciliteren en bevorderen van verbinding tussen mens en natuur via landschaps- en natuurbeleving en duurzame natuurlijk landbouw
- Een klein stukje land in de Vlaamse Ardennen zo ontwerpen, inrichten, cultiveren en verzorgen dat het streekeigen karakter van dit landschap geëerd, gerespecteerd en beschermd wordt en het mooier en rijker wordt voor de volgende generaties
- Mensen (kinderen) vanaf jonge leeftijd via educatieve landbouw en natuurbelevingsactiviteiten inspireren en vertrouwd maken met een respectvolle (naar mens en leefomgeving) wijze van landbouw en natuur- en landschapsbeheer
- Een plek creëren, cultiveren en ontwikkelen waar (school)kinderen, ouders, buren en andere doelgroepen kunnen naartoe komen om te vertoeven in een helende omgeving, en de verbinding met elkaar, de geest van het landschap, en het voedsel dat er geoogst wordt kunnen aan de levende lijve ervaren
- Een inspirerende en leerrijke omgeving ontwikkelen voor kinderen van de aanpalende basisschool De Ringelwikke en andere kinderen via schoolbezoeken, schoolreizen en kampen in de toekomst
Deze doelstellingen zullen we trachten te bereiken door:
Projectfase 1 : aanplanting en inrichting van land (2024-2026) en opstart werking
- Aanplanten van steekeigen (hoogstam) fruitboomgaarden, klein fruit, bomen, hagen en houtkanten via boomplantactie van RLVA (wordt momenteel gerealiseerd)
- Plaatsen van omheiningen en poorten en nodige beschermingen rond aanplant
- Aanleggen van basis infrastructuur van toegang (veldweg en wandelpaden), watervoorziening (regenwaterrecuperatie van bestaande schuur),
- Bouwen van schuilstal voor dieren (schapen, ezel,...), kippenhok en afdak voor machines, materieel en werkgerief
- Bouwen van ambachten afdak uitoefenen van ambachten nauw verwant met ruraal leven en landbouw (hout, wilg, klei, wol,…)
- In cultuur brengen van een klein deel akkerbouw/moestuin voor lokale verwerking
- Opstarten van een participatieve moestuin voor de kinderen van De Ringelwikke en andere bezoekende scholen
- Aanleggen van een poel in samenwerking met RLVA (eerste contact en bezoek reeds gerealiseerd) en nodige toegang (steiger) en bescherming hiervoor
- Aanbieden van bezoek en meewerkdagen voor scholen (daguitstappen, schoolreisjes)
- Aanbieden van een zinvolle werkplek voor jongeren en hun begeleiders uit bijzondere jeugdzorg
Projectfase 2: vanaf zomer 2026 doorstarten en uitbouwen van reguliere educatieve werking:
- Organiseren van allerlei educatieve activiteiten voor (school) kinderen en volwassenen met betrekking tot duurzame landbouw, voedselproductie en verwante ambachten (wekelijks, seizoensgebonden, of eenmalige daguitstap of meerdaags kamp (schoolreis)
- Inrichten van een 'groene ontmoetingsplek' voor leden, buren en geïnteresseerden door organiseren van verschillende evenementen
- Aanbieden van de plek als kader voor zinvol werk en dagbesteding voor kwetsbare jongeren uit bijzondere jeugdzorg of als time-out project voor kinderen alsook voor volwassenen uit kwetsbare groepen
Resultaat dat we beogen aan het einde van dit Leader-project (projectfase 1) is dat 't Verre land als plek zodanig is vormgegeven en ingericht dat het een mooie, inspirerende en voedende plek is om al de rest van de visie verder te realiseren (Projectfase 2). Er zal zeker een mate van overlap zijn en er zal enerzijds reeds gestart worden met de werking in de komende jaren en anderzijds zal de plek ook nooit af zijn maar continu in beweging en ontwikkeling.
Ronse
Charles De Kerchovelaan 189
9000 Gent
België