Toegankelijke ontmoetings- en speelzone Kloosterstraat Machelen

Programmaperiode
Projecten GLB Strategisch Plan (programmaperiode 2023 - 2027) en Europese projecten
Maatregel
LEADER - reguliere projecten
Thema
Leefbare en levendige dorpen
Provincie
Oost-Vlaanderen
Lokale Actiegroep
Meetjesland-Leievallei
Beginjaar
2024
Projectkost
€122.111,00
Promotor
Gemeentebestuur Zulte
Periode
-
Situering

De te ontwikkelen zone is gelegen in het hart van het dorp van de deelgemeente Machelen, met zicht op de kerk en het Roger Raveelmuseum, vlak bij de vrije basisschool Leiebloem, een secundaire school voor bijzonder onderwijs Emmaus, de Chiro en een groepsopvang voor peuters en buitenschoolse kinderopvang.  Dit zijn dan ook meteen allen partners in dit participatieproject.
Op de projectzone is een heel beperkt speelplein aanwezig, maar is sterk verouderd.  Het grootste speeltuig is jaren geleden reeds verwijderd gezien het niet meer voldeed aan de veiligheidsnormen.

Wandelaars vermijden het speelpleintje en lopen langs de muur (lage en hoge muur in Kloosterstraat) en betonnen afsluiting (kant museum) in plaats door de groene zone in de dorpskern van Machelen.

De dorpskern heeft dan ook nood aan een goed ontwikkelde, uitgeruste ontmoetingsplek en speelzone waar jong en oud kunnen samenkomen.  De speelzone zal opgesplitst worden in een zone voor kinderen van 6 maanden tot 10 jaar (zuidelijk deel) en een +10 jaar zone (noordelijk deel).  In het noordelijk deel worden de bestaande petanquebanen vernieuwd en gereduceerd van 4 naar 2 en worden picknickbanken geïnstalleerd.

De bestaande ping-pongtafels blijven behouden alsook het afdak tussen de 2 in te richten speelzones over de volledig breedte van het terrein.  Alle bomen blijven ook behouden i.f.v. natuurbehoud en biodiversiteit. Deze zorgen meteen ook voor een verkoelend effect in de zomer en bieden de bezoekers van de site heel wat schaduw.

Gezien de ligging van de projectzone, tussen het Roger Raveelmuseum en de aanlegsteiger van Roger Raveel, de nabijheid van het voormalig woonhuis en atelier van deze kunstenaar en de Muur van de Verbeelding, ook gerealiseerd door hem, wordt gekozen om de volledig ontmoetings- en speelzone in te kleden naar de geest van Roger Raveel.  Deze kunstenaar bracht zijn hele leven door in de gemeente Machelen en pleitte voor het behoud van de heel typerende oude Leie-arm.  Roger Raveel heeft dan ook een hele grote cultuurhistorische waarde voor Zulte.

In zijn kunstwerken werkte Roger Raveel steeds met de felle kleuren geel, oranje, rood, groen, blauw, wit en zwart.  Hij verwerkte ook vaak spiegels in zijn kunstwerken en gebruikt betonnen elementen bij kunstwerken voor buiten. In het dorpscentrum staan 3 palen opgesteld met als titel: Palen van het onbeperkte’, ook in de typische kleuren. Er staat een paal aan het museum, vlak bij de projectsite, een bij het oud gemeentehuis en een bij het binnenrijden van het dorp van de N43.

Het gemeentebestuur wenst de speeltuigen heel artistiek uit te werken in de kleuren van Roger Raveel en met een kenmerkende ‘Raveel’spiegel voor kinderen. Het grootste speeltuig zal de vorm van een boot aannemen om de link te leggen met de nabijgelegen Leie en aanlegsteiger van Roger Raveel.

Het is de bedoeling dat de speeltuigen zintuigprikkelend en ontwikkelingstimulerend worden uitgerust met interactieve panelen, bewegende en verschuifbare delen, een graafmachine, schommels, wippen, klimrekken, … De wip zal ook uitgerust zijn met leuningen zodat mindermobiele/valide mensen ook op de wip kunnen spelen. De boot dient uitgerust met een speciale trap zodat ook hier minder mobiele kinderen zelfstandig het speeltuig kunnen beklimmen. De picknickbanken worden voorzien van mindervaliden zitplaatsen. 

De bestaande projectzone bestaat uit twee delen, gescheiden door een luifel. Het noordelijke deel is aangelegd in dolomiet en  steenslag, welke stillaan vergroend geraakt door onkruid.

De steenslag zal verwijderd worden door de technische dienst en hergebruikt worden als onderfundering bij wegenwerken. Dit betreft dus een onthardingsproject van netto 300 m². (zie bijlage ‘berekening oppervlaktes en lengtes). Het gemeentebestuur wil hier een voorbeeldfunctie innemen en de biodiversiteit in het centrum van Zulte vergroten.

Doorheen de projectzone wordt een wandelpad aangelegd van in de Kloosterstraat tot in de Leihoekstraat zodat wandelaars aangetrokken worden tot deze ontmoetings- en speelplek en niet meer rond deze wandelen.  Ook van aan het Roger Raveelmuseum wordt de zone toegankelijk gemaakt.  Momenteel is het wandelpad langs het museum visueel afgesloten van het zuidelijk deel van het bestaande speelplein (de toekomstige zone t.e.m. 10 jaar) door een betonnen afsluiting.  De betonnen afsluiting wordt op enkele strategische plaatsen opengemaakt.  Eén opening zorgt voor een grotere doorwaadbaarheid vanuit Machelendorp, langs het Raveelmuseum, uitgevoerd als op de postzegel door Roger Raveel ontworpen, als een deurkader.   In een andere opening wordt een bank geïntegreerd die zowel te gebruiken is van op het speelplein als van op het wandelpad langs het museum. Op deze manier wordt de interactie tussen het museum en de ontmoetings- en speelzone vergroot.

Vanuit het museum is er ook op verschillende plaatsen zicht op de ontmoetings- en speelzone.  Door de betonnen afsluiting te openen zal het doorzicht vanuit het museum vergroot worden.  Maar ook omgekeerd, van op de projectsite zal een ruim zicht ontstaan op het museum wat de connectie en interactie tussen beide vergroot. 

De zones rond de speeltuigen worden valvriendelijk uitgerust hetzij met zand hetzij met houtsnippers. De nieuwe paden zullen in porfier uitgevoerd worden zodat deze rolstoeltoegankelijk zijn en drempelvrij de nieuwe ontmoetingsplek kan binnengewandeld worden. De tussenliggende zones worden met gras en bloemenmengsel bezaaid dat duurzaam zal beheerd worden (maaien beperken), ten gunste va de biodiversiteit. 

Voor de realisatie van de nieuwe ontmoetings- en speelzone wenst het gemeentebestuur de buurt te betrekken van bij het begin en zullen een aantal ontwerpen/ideeën voorgelegd worden op een participatiemoment met de bewoners van de aan- en omliggende straten (Kloosterstraat, Machelendorp en Leihoekstraat) en met de partners (zie bovenaan). Zij zullen inspraak hebben in de keuze en plaats van speeltuigen, ligging wandelpaden, petanquevelden, picknickplaats, …

Voorgesteld wordt om aan de 2 scholen in de buurt het aanbod te doen om mee te helpen bij de aanleg van de infrastructuur zoals de paden, de zandbakken en de houtsnippers rond de speeltuigen, inzaaien gras en bloemenweide, …  Op deze manier worden zij actief betrokken en wordt hen ook iets bijgeleerd over de aanleg en werken die nodig zijn.  De infrastructuurwerken zouden door onze technische dienst uitgevoerd worden die een infosessie vooraf kan geven in de scholen om dan samen de handen uit de mouwen te steken.  (Het plaatsen van de toestellen en het meubilair is in handen van een ontwikkelaar en om veiligheidsredenen dient de plaatsing ook door hen te gebeuren om groen licht te krijgen de keuring voor ingebruikname). 
De ontwikkeling van deze ontmoetingsplek gaat veel ruimer dan enkel een speelzone voor de allerkleinsten.  Deze plaats moet een plek worden waar het aangenaam vertoeven is voor jong en oud, het hele jaar door met voorzieningen voor iedereen.  Dit is voor de gemeente Zulte, vergeleken met andere speelterreinen in wijken, een grootschalig project (in oppervlakte, aantal en categorieën van speeltuigen, uitrusting, …) waarbij inclusie van groot belang is. 

De gemeente Zulte wenst dan ook deze groene ontmoetings- en speelzone toegankelijk te maken voor iedereen.  Op deze manier willen we de ‘dorpsheid’ van Machelen-aan-de-Leie versterken, ontmoeting stimuleren, eenzaamheid tegengaan en de sociale inclusie verhogen.  Het centrum van Machelen zal terug een levende en levendige dorpskern worden waar jong en oud elkaar ontmoeten op een centrale plek uitgerust met banken, picknickgelegenheid in een groene omgeving.

Doelstellingen

De belangrijkste doelstelling bij de ontwikkeling van de inclusieve ontmoetings- en speelzone in de Kloosterstraat is dat iedereen zich welkom voelt in deze groene zone centraal gelegen in de dorpskern van Machelen.  De nieuwe ontmoetings- en speelzone moet uitnodigen om er door te wandelen en te vertoeven tussen de bestaande bomen en de nieuwe groenaanplant en bloemenweide met gelegenheid tot ontmoetingen in de picknickzone. Het is de bedoeling jong en oud samen te brengen op deze nieuwe ontmoetingsplek in het hart van het dorp. De gemeente Zulte wenst ook de burger en partners te stimuleren om actief mee te denken en helpen bij de inrichting van deze nieuwe ontmoetings- en speelplek. De projectsite wordt deels onthard en duurzaam ingericht met behoud van de waardevolle elementen. Kleurkeuzes voor de nieuwe speeltuigen worden gemaakt volgens de geest van de kunstenaar met een belangrijke cultuurhistorische waarde voor Zulte, Roger Raveel.  Openheid van de ontmoetingsplek van en naar het Roger Raveelmuseum staan hierbij centraal.

Optimaliseren van toegankelijkheid, inclusiviteit en beleving

  • Toegankelijk voor iedereen dankzij drempelloze paden via 3 zijden (Gildestraat aan museum via het deurkader, Kloosterstraat en Leihoekstraat)
  • Speeltoestellen in leeftijdscategorieën (t.e.m. 10 jaar en ouder dan 10 jaar)
  • Picknickbanken voor mindervaliden
  • Speeltoestellen gericht op mindermobiele kinderen en ontwikkelingstimulerend
  • Voldoende banken voor ouders van spelende kinderen en senioren
  • Goed uitgeruste petanquevelden
  • Ontmoeting tussen jong en oud stimuleren
  • Eenzaamheid tegengaan

Participatie van de burger en partners

  • Werken met partners Vrije basisschool Leiebloem met bijhorende buitenschoolse opvang, Secundaire school voor bijzonder onderwijs Emmaus, Chiro en een groepsopvang Melodie, buitenschoolse kinderopvang Balloneke en Roger Raveelmuseum.
  • Inspraak van de burger en partners bij het ontwerp van de ontmoetings- en speelzone
  • Vrije Basisschool Leiebloem en BSO Emmaus krijgen kans om te helpen bij de aanleg van de infrastructuur.  
  • Inwijdingsfeest waarop elke burger welkom is met spelletjes petanque, ping pong, …

Behoud van waardevolle elementen

  • alle bomen 
  • pingpongtafels
  • luifel tussen de zuidelijke en noordelijke speelzone

Ontharden en vergroening (klimaatadaptatie)

  • Zone van  bruto 561 m² in steenslag ontharden en herontwikkelen met gras in duurzaam beheer, bloemenweide, houtsnippers rond de speeltuigen (na aanleg paden en picknickplaats en petanquevelden bedraagt de netto ontharding 300 m².  
  • De gemeente Zulte stelt hier een voorbeeldfunctie naar de burger toe om een groot plein in steenslag te vervangen door gras en bloemen zodat de biodiversiteit verhoogt en ingespeeld wordt op het aanvullen van de grondwatertafel door infiltratie van het hemelwater.

Kunstintegratie in het dorpsleven

  • Speeltuigen in de kleuren van Roger Raveel geel, oranje, rood, groen, blauw
  • Openheid en interactie tussen Roger Raveelmuseum en de ontmoetings- en speelzone

Het ontwerp van de nieuwe ontmoetings- en speelzone zal voorgelegd worden aan de Provinciale Kwaliteitskamer vooraleer het bestek wordt gemaakt.

Uitvoering

Zulte

Projectpartners
Roger Raveelmuseum, Vrije Basisschool Leiebloem, Emmaus Machelen, (Buitengewoon Secundair Onderwijs), Chiro Machelen, Groepsopvang Melodie, Buitenschoolse Kinderopvang Balloneke
Delen: