Nu de zomer is aangebroken, is het volop tijd om te genieten van ons prachtig Vlaams platteland. En hoe kan dat beter dan met een fietstocht doorheen de West-Vlaamse velden, met enkele boerderijbezoeken erbovenop? Het LEADER-project ‘Boer zkt Bank' van de Plaatselijke Groep ‘Westhoek’ neemt je mee op fietstoer.
Dit LEADER-project brengt boer en burger dichter bij elkaar. De stad Poperinge wil daarbij graag de voedselproductie van haar landbouwers in de kijker zetten. Elien Rosseel werkt bij stad Poperinge als landbouwdeskundige en is vooral bezig met de coördinatie van projecten rond landbouw, zoals het ‘Boer zkt Bank’-project: Via een suggestiefietsroute van een kleine 40-tal km komen fietsers langs de verschillende deelnemende landbouwbedrijven. Er is ook een aangepaste en kortere versie voor bijvoorbeeld klasgroepen en jonge gezinnen. Niet alle landbouwbedrijven bevinden zich op het fietsnetwerk. Omdat de stad hen niet wilde uitsluiten, koos ze voor een deels uitgepijlde fietstocht. Een zitbank bij het erf of veld dient als stopplaats. Daar kunnen deelnemers een QR-code scannen en kijken naar een filmpje waarbij de landbouwer uitleg geeft.”
De video’s verschillen uiteraard sterk per bedrijf, gaande van de lievelingskoe van een landbouwer tot zijn/haar inspanningen voor het landschap en milieu. “We brengen de verschillende aspecten van de landbouwsector in beeld en houden hierbij rekening met de vier seizoenen: elk seizoen koppelen we aan een ander filmpje van dezelfde landbouwer, waardoor we dus vier video’s per bedrijf aanbieden. Op die manier kan de landbouwer bijvoorbeeld ook schetsen wat er in de winter moet gebeuren op zijn bedrijf. Sommige sectoren werken per periode en niet per seizoen, denk maar aan een legkippenbedrijf. Uiteraard volgen we hier dan de periodes. Daarnaast plannen we jaarlijks promotie-acties voor zowel onze inwoners als toeristen. Daarvoor werken we samen met de dienst Toerisme. Zo zijn de kaartjes met de info van het project en de fietsroute terug te vinden in verschillende B&B’s, vakantiehuizen en hotels.”
"Bij het project ‘Boer zkt Bank’ zijn er geen co-promotoren", zegt Elien. “We deden wel beroep op de expertise van Inagro, een West-Vlaams praktijkgericht onderzoekscentrum. Zij hielpen ons voornamelijk met hun expertise voor het kinderluik van dit project. Kinderen kunnen namelijk een ‘heldenzakje’ afhalen bij onze dienst Toerisme. Dat is een zakje met doe-opdrachten om tijdens de fietstocht uit te voeren bij de verschillende landbouwbedrijven. Ook voor schooluitstappen is dat mogelijk.”
Wie zoekt, die vindt
Het ‘Boer zkt Bank’-project ging aan het rollen door een vraag in de gemeenteraad over een gelijkaardig project in het Meetjesland. “We zijn hier meteen mee aan de slag gegaan. We lanceerden een oproep via de maandelijkse nieuwsbrief van de dienst Landbouw bij de 365 Poperingse landbouwers. Negen landbouwers reageerden hier op. De geïnteresseerde landbouwers kwamen uit verschillende sectoren: legkippen, hop, biologische landbouw, landbouwverbreding (vakantiewoning, bedrijfsbezoeken, hoevewinkel ...), aardappelpootgoed, groenten en fruit in serrekweek, kiwibes, akkerbouw en veeteelt.”
Maar dat was nog niet voldoende voor de stad Poperinge. Elien: “Omdat nog niet alle landbouwsectoren aan bod kwamen, zijn we zelf actief op zoek gegaan naar die land- en tuinbouwers. Denk bijvoorbeeld aan groenten en fruit in open lucht. We wilden hierbij vooral de landbouwers stimuleren die uit zichzelf minder vlug (tot niet) met hun verhaal naar buiten komen.”
West-Vlaamse boeren zoeken contact met de recreant
Met dit project wil de stad Poperinge graag beleving, toerisme en landbouweducatie naast elkaar zetten. Daar zijn verschillende doelstellingen aan gekoppeld:
- Sensibiliseren van de bevolking rond diverse landbouwactiviteiten en hoe voedselproductie in elkaar zit.
- Stimuleren van het fietstoerisme in de regio waarbij fietsers de Poperingse regio en het platteland kunnen ontdekken.
- Aanbieden van leuke vrijetijdsactiviteiten binnen de thema’s landbouw, korte keten en platteland.
- Op een speelse manier bepaalde teelten leren kennen.
- Boer-burgerdialoog versterken.
- De toekomstige generatie warm maken om voedsel van hier en volgens de vier seizoenen te eten.
Elien geeft extra uitleg bij de doelstellingen: “Met het project willen we mensen sensibiliseren rond landbouwactiviteiten in de regio Poperinge. Hoe vaak gebeurt het niet dat we ergens aan het fietsen zijn en ons afvragen wat het doel is van die machine op het veld, welk gewas er staat of waar die constructies rond de boerderij nu voor dienen? Soms wordt er gestopt om eens beter te kijken of doen we een beroep op het internet om het antwoord te vinden. Maar vaak fietsen we verder en begrijpen we niet wat we zien. Met ‘Boer zkt Bank’ willen we deze gemiste kans opvullen. De focus bij alles is de boer-burgerdialoog versterken. De burger staat vaak niet stil bij hoeveel werk er is om producten af te leveren en welke reglementering hierbij komt kijken. Een stadskrant in het teken van de landbouwers die deelnemen aan het ‘Boer zkt Bank’ verhaal, kan informatief werken. Met dit project leren de consumenten beter de producenten van hun voedsel kennen. En dat kan leiden tot gedragsveranderingen, waarbij persoonlijke en collectieve voedselkeuzes verduurzamen. Door mee te werken aan de campagne 'Landbouw is lekker' (n.v.d.r. een initiatief van de Provinciale Landbouwkamer m.b.t. fietsroutes) willen we aantonen dat mensen ook lekker voedsel kunnen eten van eigen streek. De toekomstige generatie willen we warm maken om lokaal en seizoensgebonden voedsel te eten. Hierbij versterken beide projecten elkaar.”
Maar dat is lang niet alles, zo blijkt: “Het innovatieve van dit project is dat we verder gaan dan een klassieke fietsroute langs velden, hoeves en korte keten-aanbod. We voorzien extra beleving via zitbanken, filmpjes, contactmomenten met land- en tuinbouwers, een online Q&A ... Hiermee gaan we een stap verder in het versterken van de boerburgerrelatie en helpen we de passant te begrijpen wat hij ziet. Samen met de expertise die we zullen inroepen, maakt de stad naar het einde toe een evaluatie en draaiboek met het oog op uitrol naar andere regio's.”
Het verhaal is nog niet ten einde
Door het succes werkte Poperinge een vervolgtraject uit. Zo is er sinds 2023 een tweede fietsroute uitgestippeld, langs vijf andere bedrijven die heel enthousiast waren om mee te werken aan het LEADER-project. Elien geeft aan dat er extra promotie is: “Bij de eerste route merkten we dat het kinderluik wat onderbelicht was. We wilden dus graag inzetten op nog meer promotie richting kinderen. Daarom gaan we ons nu nog meer toespitsen op kinderen bij de promotieborden aan de land- en tuinbouwbedrijven. Zo zetten we bijvoorbeeld bij een wijnbouwer een fles wijn aan het infobord. Kindjes moeten dan steentjes zo dicht mogelijk bij de wijnfles gooien. We voorzien ook leuke quizvragen voor de allerkleinsten.”
Een nieuwe fietsroute betekent uiteraard ook een nieuwe communicatiecampagne: “Zoals de eerste keer, organiseerden we opnieuw een officieel startmoment eind mei. De deelnemende bedrijven hebben dan proevertjes voorzien en stonden de bezoekers graag te woord.“
Elien sluit af met een uitnodiging voor al de lezers van dit artikel om de landbouwbedrijven zelf te komen ontdekken tijdens de zomervakantie. Je kan er gerust een dagtrip van maken en een picknickmand reserveren bij de dienst Toerisme, met lekkers van lokale landbouwers.
Copyright foto's: stad Poperinge